Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu: Sürekli Endişe ve Kontrol İhtiyacı

  • Ana Sayfa
  • Makaleler
  • Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu: Sürekli Endişe ve Kontrol İhtiyacı
Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu: Sürekli Endişe ve Kontrol İhtiyacı
Giriş: Bitmeyen Endişe Hali
Hemen herkes zaman zaman kaygı yaşar. Ancak bazı insanlar için kaygı, günlük yaşamın doğal bir parçası olmaktan çıkar ve sürekli endişe haline dönüşür. İş, sağlık, ilişkiler, gelecek ya da en küçük gündelik detaylar bile zihni meşgul eder. Bu tabloya psikolojide Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu (GAB) denir.
İstanbul’da özellikle Kadıköy, Suadiye ve Bağdat Caddesi çevresinde psikolog desteği arayan danışanların büyük kısmı, “sürekli düşünüyorum, en kötü senaryoları kuruyorum, her şeyi kontrol etmezsem kötü bir şey olacakmış gibi geliyor” ifadeleriyle başvurur. Bu yazıda genelleşmiş anksiyete bozukluğunu, sürekli endişe ve kontrol ihtiyacını, belirtilerini ve terapi yöntemlerini ele alacağız.
 
Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu Nedir?
Genelleşmiş anksiyete bozukluğu (GAB), kişinin en az 6 ay boyunca hemen her konuda sürekli endişe ve kaygı yaşaması durumudur. Bu endişe kontrol edilemez, kişinin günlük hayatını zorlaştırır.
Ana özellikleri:
  • Endişenin sürekliliği (günde saatlerce sürmesi)
  • Kaygının farklı alanlara yayılması (iş, sağlık, aile, maddiyat, gelecek)
  • Kontrol ihtiyacı ve huzursuzluk
 
Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğunun Belirtileri
Zihinsel Belirtiler
  • Sürekli endişe ve felaket senaryoları kurma
  • “Ya bir şey olursa?” düşünceleri
  • Konsantrasyon güçlüğü
  • Karar verememe, erteleme
Duygusal Belirtiler
  • Sürekli huzursuzluk
  • Gerginlik, sinirlilik
  • Keyif alamama
  • Kontrol kaybı korkusu
Fiziksel Belirtiler
  • Çarpıntı, nefes darlığı
  • Mide ağrısı, sindirim problemleri
  • Kas gerginliği, baş ağrısı
  • Terleme, titreme
  • Uyku problemleri (uykuya dalmada zorluk, sık uyanma)
 
Sürekli Endişe ve Kontrol İhtiyacı Nereden Gelir?
1. Çocukluk Deneyimleri
Aşırı koruyucu, eleştirel ya da cezalandırıcı ebeveynler, çocukta “hata yaparsam kötü bir şey olur” inancını geliştirir.
2. Travmatik Yaşantılar
Kaybı, kazayı veya olumsuz deneyimi yaşayan kişiler, “her an kötü bir şey olabilir” düşüncesine saplanabilir.
3. Genetik ve Biyolojik Faktörler
Serotonin ve GABA sistemindeki dengesizlikler kaygıyı artırabilir.
4. Modern Yaşamın Baskıları
İş yoğunluğu, şehir hayatının stresi ve belirsizlikler sürekli endişeyi besler.
 
Günlük Hayatta Yaratığı Zorluklar
  • İş ve okul performansını düşürür
  • İlişkilerde çatışmaya yol açar (sürekli kontrol etme isteği)
  • Fiziksel sağlık sorunlarına sebep olur
  • Özgüven kaybı yaratır
  • Yaşam kalitesini ciddi şekilde bozar
 
Psikolog ve Terapi Yöntemleri
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
  • Felaketleştirme düşüncelerini fark ettirir.
  • “Ya şöyle olursa?” düşüncelerinin yerine daha gerçekçi alternatifler geliştirir.
  • Davranışsal egzersizlerle kaygıyı azaltır.
Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT)
  • Endişeyi yok etmek yerine onunla birlikte yaşamayı öğretir.
  • Değerler doğrultusunda adım atmayı güçlendirir.
Mindfulness (Bilinçli Farkındalık)
  • Zihni “şimdi ve burada”ya odaklar.
  • Sürekli endişe akışını yavaşlatır.
Şema Terapi
  • Kontrol ihtiyacının altında yatan “güvensizlik” ve “cezalandırılma” şemalarını çalışır.
 
Günlük Yaşamda Uygulanabilecek Öneriler
  1. Endişe Günlüğü: Her endişeyi yazın, gerçekleşme oranını gözlemleyin.
  2. Nefes Egzersizi: 4-4-6 tekniği ile kalp ritminizi dengeleyin.
  3. Gevşeme Egzersizi: Kasları sırayla sık–bırak yöntemiyle gevşetin.
  4. Zaman Sınırlaması: Endişelere gün içinde 15 dakika ayırın, sonrasında erteleyin.
  5. Dikkat Dağıtma: Hobi, spor, sanat ile zihni meşgul edin.
  6. Profesyonel Destek: Kaygı kontrolünüzü aşmaya başladığında bir psikologla görüşün.
İstanbul’da Psikolog ve Terapi Desteği
İstanbul’da özellikle Kadıköy, Suadiye ve Bağdat Caddesi çevresinde yaşayan birçok kişi, genelleşmiş anksiyete bozukluğu nedeniyle psikolog aramaktadır. Sadece ilaç tedavisi değil, düzenli terapi süreci ile kaygıyı yönetmek mümkündür.
Bir psikolog, danışana hem kriz anında kullanabileceği psikolojik ilk yardım tekniklerini öğretir hem de uzun vadede kaygının kökenine inerek daha kalıcı bir çözüm sağlar.
 
Sonuç: Kaygıyı Yönetmek Mümkün
Genelleşmiş anksiyete bozukluğu, sürekli endişe ve kontrol ihtiyacı ile kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler. Ancak doğru psikolog desteği ve düzenli terapi yöntemleri ile bu bozukluk kontrol altına alınabilir.
Unutmayın, kaygıyı tamamen yok etmek mümkün olmayabilir ama onunla yaşamayı öğrenmek mümkündür. Profesyonel destek, daha özgür ve dengeli bir yaşam için en etkili adımdır.
 

 

İlginizi Çekebilecek Diğer Bloglar